Στη διάρκεια των τελευταίων δυο ετών, το brent αποτελούσε παγκόσμιο σημείο αναφοράς για την πλειονότητα των φυσικών συναλλαγών πετρελαίου, ενώ καθίστατο σταδιακά το προτιμώμενο εμπόρευμα για τα επενδυτικά χαρτοφυλάκια. Πολύ πρόσφατα είδαμε δύο από τους δημοφιλέστερους δείκτες εμπορευμάτων, τον S&P GSCI και τον DJ-UBS, να ανακοινώνουν ακόμα μια ποσοστιαία αύξηση του ειδικού βάρους του brent στο χαρτοφυλάκιό τους για το 2013 είς βάρος του αργού West Texas Intermediate, το οποίο συνεχίζει μεν να διατηρεί τη μεγαλύτερη στάθμιση, ωστόσο αυτή είναι σημαντικά μειωμένη σε σχέση με προηγούμενα έτη.
Οι απότομες αυξήσεις της τιμής του brent εντός του 2010 και του 2011 ήταν κυρίως αποτέλεσμα των είτε μικρών είτε μεγάλων φόβων για διακοπή της παραγωγής, με ιδιαίτερη επίδραση από τον εμφύλιο πόλεμο στη Λιβύη στις αρχές του 2011 αλλά και τις κυρώσεις κατά του Ιράν λόγω της αβεβαιότητας γύρω από το πυρηνικό του πρόγραμμα στις αρχές του 2012. Στήριξη στην τιμή προσέφερε επίσης η περιορισμένη διατάραξη της παραγωγής αργού σε Σουδάν, Νιγηρία, Συρία και Βόρεια Θάλασσα.
Σε αντίθεση με την επίδραση των φόβων για διακοπές στην προμήθεια πετρελαίου, η παγκόσμια οικονομία διατήρησε σχετικά αργούς ρυθμούς, επιφέροντας μόνο μικρή αύξηση στην παγκόσμια ζήτηση πετρελαίου. Ενίοτε, οι ανησυχίες για την ύφεση, που κυριεύουν σήμερα την Ευρώπη και άλλες περιοχές του κόσμου δρούσαν αντισταθμιστικά προς τις παραπάνω ανησυχίες για την παραγωγή, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται μικρές (αλλά και μερικές μεγάλες) διορθώσεις της τιμής.
Ως αποτέλεσμα, η μέση τιμή του brent παρέμεινε σχεδόν αμετάβλητη τα τελευταία δύο χρόνια στα 110,75 δολάρια το βαρέλι το 2011 και στα 111,70 δολάρια το βαρέλι μέχρι στιγμής το 2012. Το παρακάτω διάγραμμα δείχνει την κατανομή του όγκου συναλλαγών για το συμβόλαιο ενός μήνα από τον Ιανουάριο του 2011 και δεν αποτελεί έκπληξη ότι το αποτέλεσμα συνάδει με τα συμπεράσματα για τη μέση τιμή. Ποσοστό σχεδόν 9% του συνολικού όγκου συναλλαγών τα τελευταία δύο έτη πραγματοποιήθηκε σε τιμές μεταξύ 110 και 111 δολαρίων, ενώ το 54% σε τιμές που κυμάνθηκαν σε στενό εύρος 9 δολαρίων –μεταξύ των 106 και των 115 δολαρίων.
Η γραμμή της καθοδικής τάσης, όπως φαίνεται παρακάτω, είναι σχετικά μακρύτερη από αυτή της ανοδικής τάσης. Αυτό μπορεί, μεταξύ άλλων, να οφείλεται στην παρουσία των κερδοσκόπων επενδυτών, όπως τα hedge funds και οι traders. Οι κερδοσκόποι επενδυτές αντιδρούν στις κινήσεις της αγοράς είτε αυξάνοντας είτε μειώνοντας την έκθεση τους και οι δύο κορυφές της τιμής πετρελαίου (που παρουσιάζονται στο παραπάνω διάγραμμα) αντικαταστάθηκαν και οι δύο από ένα μικρό και ένα μεγάλο sell-off, καθώς αναγκάστηκαν να μειώσουν τις ζημιογόνες θέσεις τους. Κατά τη διάρκεια παρατεταμένων διαστημάτων ρευστοποίησης συχνά διαπιστώνουμε πως οι κινήσεις επεκτείνονται πέραν των επιπέδων που δικαιολογούνται από τα θεμελιώδη οικονομικά μεγέθη.
Τώρα που έχουμε ορίσει δύο από τις σημαντικότερες κινητήριες δυνάμεις πίσω από την τιμή του πετρελαίου -γεωπολιτικές ανησυχίες και κερδοσκοπικές επενδυτικές ροές- ας ρίξουμε μια ματιά σε κάποιους από τους άλλους λόγους που πιστεύουμε ότι η τιμή του πετρελαίου θα παραμείνει σε στενό εύρος διακύμανσης στο ορατό μέλλον.
Οι υψηλότερες τιμές οδηγούν τη Σαουδική Αραβία σε αύξηση της παραγωγής
Στις αρχές του 2012, όταν η τιμή του αργού brent ήταν αυξημένη, ακούγαμε συχνές προφορικές παρεμβάσεις του υπουργού Πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας, Al-Naimi, προκειμένου να μειωθεί η τιμή. Δεδομένου ότι η Σ. Αραβία είναι μια από τις μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου στον κόσμο και η μοναδική με πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα, ο κόσμος δίνει σημασία στα λόγια του υπουργού της. Μετά την επιβολή εμπάργκο στο ιρανικό πετρέλαιο, η Σ. Αραβία ενίσχυσε την παραγωγή της κατά 10 εκατ. βαρέλια ημερησίως προκειμένου να δηλώσει την πρόθεσή της να επιστρέψει η τιμή του πετρελαίου στα 100 δολάρια το βαρέλι, επίπεδο που είναι αποδεκτό τόσο από τον παραγωγό όσο και από τον καταναλωτή. Με την ανάκαμψη της παγκόσμιας οικονομίας να παραμένει σε εύθραυστη κατάσταση, οι υψηλές τιμές πετρελαίου λειτουργούν αποτρεπτικά για την ανάπτυξη αλλά και τη ζήτηση.
Απελευθέρωση των Στρατηγικών Αποθεμάτων Πετρελαίου (SPR)
Οι αυξανόμενες τιμές λόγω των γεωπολιτικών αναταραχών ενέχουν επίσης τον κίνδυνο παρέμβασης των κρατών-μελών του ΟΟΣΑ για να καλμάρουν τις αγορές μέσω της απελευθέρωσης πετρελαίου ή πετρελαϊκών προϊόντων από τα στρατηγικά τους αποθέματα. Τα μέλη της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας είναι υποχρεωμένα να διατηρούν ένα αποθεματικό έκτακτης ανάγκης που θα καλύπτει 90 ημέρες εισαγωγών και για τις ΗΠΑ που είναι η μεγαλύτερη καταναλώτρια χώρα, αυτό φτάνει σήμερα σχεδόν τα 700 εκατ. βαρέλια, σύμφωνα με το υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι η απελευθέρωση τον Ιούνιο του 2011 –εξαιτίας της απώλειας της παραγωγής της Λιβύης- είχε περιορισμένη μακροπρόθεσμη επίδραση- η απειλή μιας απελευθέρωσης είναι κάποιες φορές αρκετή να αποτρέψει τους κερδοσκόπους επενδυτές από το να δραστηριοποιηθούν πολύ, εμποδίζοντας έτσι την τιμή να ενισχυθεί ακόμη περισσότερο.
Ταχεία αύξηση της παραγωγής πετρελαίου των ΗΠΑ
Έξω από τον OPEC, η μεγαλύτερη ανάπτυξη της παραγωγής το 2013 θα έρθει από τις ΗΠΑ. Αυτή η ανάπτυξη έχει ήδη οδηγήσει σε δραματική μείωση των καθαρών εισαγωγών αργού πετρελαίου τα τελευταία πέντε χρόνια. Η αμερικανική Αρχή Πληροφοριών Ενέργειας (EIA) στο ετήσιο Ενεργειακό της Outlook για το 2013 ανέφερε πως «η έλευση και η συνεχής βελτίωση των προηγμένων τεχνολογιών παραγωγής αργού πετρελαίου συνέχισε να αυξάνει την προβλεπόμενη εγχώρια παραγωγή», ενώ εκτιμά πως η παραγωγή θα φτάσει τα 7,5 εκατ. βαρέλια ημερησίως έως το 2019. Αυτή η αλλαγή κέντρου βάρους στις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου κατά την επόμενη δεκαετία θα μπορούσε τελικά, σύμφωνα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ενέργειας, να χρίσει τις ΗΠΑ μεγαλύτερη παραγωγό πετρελαίου στον κόσμο, πάνω από τη Σαουδική Αραβία. Μια τέτοια αύξηση λογικά θα αυξήσει την απόσταση μεταξύ της ζήτησης και της προσφοράς, μειώνοντας έτσι τον κίνδυνο ραγδαίων αυξήσεων των τιμών σε περιόδους διακοπής της παραγωγής.
Η παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου χρειάζεται υψηλότερες τιμές
Ακριβώς όπως έχουμε δει στο παρελθόν, ότι οι υψηλές τιμές υπήρξαν η καλύτερη θεραπεία για τις υψηλές τιμές, το ίδιο συμβαίνει όταν συμβαίνει και το αντίθετο. Οι χαμηλές τιμές του φυσικού αερίου των ΗΠΑ κατά τους πρώτους μήνες του 2012 προκάλεσαν μια σημαντική στροφή των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας από τον άνθρακα στο φυσικό αέριο κάτι που τελικά βοήθησε στη μείωση της τιμής σε πιο βολικά επίπεδα από την σκοπιά της παραγωγής. Κάποια στιγμή η τιμή έφτασε σε τόσο χαμηλό επίπεδο που το κόστος αυτής της νέας τεχνολογίας παραγωγής ξεπέρασε τα έσοδα και αν διατηρούνταν εκεί για πολύ καιρό η παραγωγή θα είχε περιοριστεί. Το ίδιο ισχύει και για την παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου, το οποίο σε αυτό το πρώιμο στάδιο είναι απαγορευτικά δαπανηρό να παραχθεί. Οι τιμές άνω των 100 δολαρίων το βαρέλι που καταγράφηκαν στη διάρκεια των τελευταίων ετών ήταν οι μόνες που κατάφεραν να κάνουν αυτές τις καινοτομίες οικονομικά βιώσιμες. Μέχρις ότου η τεχνολογική πρόοδος στις μεθόδους παραγωγής να μειώσει το κόστος, εκτιμάται ότι απαιτείται μια τιμή άνω των 70 δολ. για το WTI (το ισοδύναμο για το brent ανέρχεται στα 90 δολάρια) ώστε να παραμείνουν κερδοφόρες.
Οι παραγωγοί πετρελαίου χρειάζονται υψηλές τιμές για να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς
Έπειτα από την Αραβική Άνοιξη το 2011 και τη διατήρηση των εντάσεων στη Μέση Ανατολή, πολλές κυβερνήσεις των κρατών-μελών του OPEC έχουν αυξήσει τους κρατικούς τους προϋπολογισμούς προκειμένου να ξεπεράσουν πιθανά κοινωνικοοικονομικά προβλήματα. Με το πετρέλαιο να παραμένει η βασική πηγή εσόδων για πολλά από αυτά τα κράτη, το «νεκρό σημείο» της τιμής του πετρελαίου που απαιτείται για να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους έχει μετακινηθεί πολύ υψηλότερα αυτή την περίοδο και είναι πιθανό να μετακινηθεί ακόμα πιο υψηλά το 2013. Το σημείο αυτό υπολογίζεται για τη Σαουδική Αραβία περίπου στα 80 δολάρια, ενώ για άλλα κράτη, όπως η Νιγηρία και η Ρωσία που δεν ανήκουν στον OPEC, τοποθετείται κοντά στα 100 δολάρια. Σε αυτή τη βάση, οποιαδήποτε εξασθένιση των τιμών κάτω από τα 90 δολάρια δεν θα είναι αποδεκτή και θα μπορούσε να υποστηριχθεί με τρόπους μείωσης της παραγωγής.
Συμπέρασμα
Ενώ οι διεθνείς τιμές πετρελαίου συνεχίζουν να εκτίθενται σε ακραίες μεταβολές, κυρίως ανοδικές, που προκαλούνται από τις διακοπές στην παραγωγή, οι πρόσφατες αλλαγές ιδιαίτερα στις νέες μεθόδους παραγωγής θα πρέπει λογικά να εξασφαλίσουν μια καλύτερη και πιο σταθερή θέση για την αγορά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Ενώ η ανησυχία για την κορύφωση της παραγωγής πετρελαίου δεν έχει εξαλειφθεί, έχει τουλάχιστον αναβληθεί για αρκετά χρόνια. Αυτό θα αγοράσει στον κόσμο πρόσθετο χρόνο για να συνεχίσει να βελτιώνει τις μεθόδους παραγωγής χάρη στη νέα τεχνολογία. Αυτό στη συνέχεια θα αυξήσει τη ζήτηση για φυσικό αέριο - και ο κόσμος έχει άφθονο φυσικό αέριο. Παράλληλα, ο κλάδος αυτοκινητοβιομηχανιών θα συνεχίσει να βελτιώνει την αποτελεσματικότητα των κινητήρων, κάτι που έχει ήδη αντίκτυπο στην κατανάλωση βενζίνης στις ΗΠΑ. Είναι πραγματικά μια παραδειγματική στροφή που κατά τη γνώμη μας θα έχει τη μεγαλύτερη θετική συμβολή στην ανάπτυξη και τις αγορές τα επόμενα δέκα χρόνια. Το γεγονός ότι ένα από τα υποπροϊόντα είναι το μειωμένο αποτύπωμα άνθρακα δεν καθιστά το σενάριο λιγότερο ελκυστικό. Βλέπουμε την τιμή του αργού πετρελαίου τύπου Brent να παραμένει εντός του εύρους διακύμανσης των 90-125 δολαρίων το 2013, με μέση τιμή περίπου τα 111 δολάρια.
Πηγή:www.capital.gr
0 σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου